آبله اسب
بیماری آبله اسب یک بیماری ویروسی و قابل سرایت به انسان و گاو است. از جمله نشانی های بیماری آبله در اسب می توان به وجود جراحات و دانه هایی در سطح داخلی دهان، زیر زبان، لثه ها و لب اشاره کرد؛ دانه ها کم کم چرکی شده و حیوان دچار تب می شود. بزاق نیز از گوشه دهان جاری می شود و حیوان میل به غذا را از دست می دهد.
جراحات حیوان نیز به مرور وسعت می یابند و به مخاط بینی سرایت می کنند.
باید توجه داشت که کره اسبها به این بیماری حساس ترند و گاه بر اثر این بیماری تلف می شوند. در صورتیکه دانه های آبله در روی پاهای حیوان و در ناحیه بخلق ظاهر شود اندکی لنگش ایجاد می کند و کم کم دانه ها چرکی شده و روی آنها را دلمه خشک می پوشاند و سپس حال حیوان بهبود می یابد.
آبله اسب، گاو، انسان
عامل آبله اسب در ظاهر همان ويروس آبله گاو است که به آبله انسان نیز نزديك است. احتمالا هر سه اين ويروسها گونه هاي مختلف يك نوع ويروس مي باشند و در اثر عادت كردن به انواع مختلفي از حيوانات بيماري زايي بيشتري براي نوع مخصوصي پيدا نموده اند.
ويروس اسبي به گاو انتقال يافته و ويروس آبله گاوي نيز اسب را مبتلا مي سازد. همچنين با ويروس آبله اسبي در گاو يا آبله گاوي در اسب مي توان ايمني ايجاد كرد. نکته جالب این که افرادی كه بر ضد بیماری آبله انسانی مايه كوبي نشده باشند، در صورت پرستاري از اسب هاي مبتلا دچار جراحاتي شبیه آثار حاصل از مايه كوبي بر ضد آبله انسانی مي شوند.
گفتنی است طبق اعلام سازمان بهداشت جهاني در حال حاضر بيماري آبله در انسان در دنيا ريشه كن شده است.
همچنین چندين سال است كه بيماري آبله اسب از ايالات متحده يا اروپا گزارش نمي شود. با ريشه كن شدن بيماري آبله انسان در دنيا احتمال بروز آبله اسب كاهش يافته است. درست است که ميزبان طبيعي ويروس، اسب است ولي ويروس مي تواند در گاو و انسان نيز بيماري ايجاد كند.
عفونت های این بیماری می تواند توسط انسان يا لوازم و تجهيزات موجود در باشگاههاي سواركاري و پرورش اسب و يا توسط حشرات از اسبی به اسب دیگر منتقل شود. در این بین انتقال به انسان نیز از طريق مستقيم و تماس با حيوان مبتلا صورت مي گيرد و در انسان فرم خفيف بيماري را به وجود می آورد.
بيماري در انسان بصورت ضايعات آبله بر روي انگشتان و دستها و بازوها و بندرت ساير نقاط بدن ظاهر می گردد. گاهي اوقات احساس خارش و درد در محل زخم به وجود می آید و در برخي موارد تب و بيقراري عمومي به وجود می آید كه فعاليت بيمار را براي مدت يك يا چند روز متوقف می کند.
بیماری آبله در اسب
بيماري در اسب به دو شكل بروز می كند. در شكل كم اهميت تر عفونت در پاي اسب رخ می دهد که احتمالا این ویروس بوسيله دستهاي آلوده، نعلبندان و افرادي نظير آنها بوجود مي آيد. اين عفونت به عنوان گريس پا يا پاي گريسي نیز مشهور است. از علائم این نوع بيماري آبله می توان به دانه هاي كوچكي اشارهآبله کرد كه تبديل به تاول مي شوند؛ دانه ها به مرور چركي می شوند و روي آنها را دلمه خشك مي پوشاند و زخمها خشك ميشوند. در خلال تظاهرات اوليه، پاها تا حدي دردناك است و ممكن است اندكي لنگش ايجاد کند ليكن واكنش عمومي وجود نخواهد داشت يا چندان شديد نيست.
در نوع ديگر بيماري آبله اسب، جراحات بصورت دانه هاي متعددي در سطح داخلي دهان، روي لثه، زير زبان و داخل لبها ايجاد و به زودي به تاول تبديل ميشود. دانه ها كم كم چركي می شوند. حيوانات مبتلا به این بیماری به ویژه حيوانات جوان تقريبا هميشه تب داشته و ممكن است بشدت بيمار شوند. در حيوانات مسن تر ممكن است تب به شکل خفيف تری خودش را نشان دهد. حالت عمومي بويژه در كره اسبها خيلي بد است و ممكن است تلف شوند. اسبهاي مبتلا به این بیماری اشتهاي خود را از دست ميدهند، بزاق از دهانشان جاري می شود و اسب دهان خود را بریای تسكين درد در آب فرو مي کند.
گفتنی است اين نوع بيماري ابتدا با جراحات محدودي شروع مي گردد و سرانجام تمام مخاط دهان را فرا مي گيرد و گاهي به مجراي بيني هم سرايت مي كند.
براي آبله اسب يا درمان زخمهاي آبله داروي خاصي وجود ندارد. با این وجود خشك نگه داشتن زخم ها و استفاده از آنتي بيوتيك (فرم موضعي) برای جلوگيري از آلودگي ميكروبي و داروهاي مسكن جهت تسكين درد توصیه می شود.
هم چنین بهتر است در جهت ضد عفوني كردن وسايل و لوازم تيمار، سواركاري و غیره اقدام شود.
نکته مهم دیگر این که بهبودي از اين بيماري با ايجاد یک ايمني قوي همراه خواهد بود. از آنجايي كه جراحات پوستي بيماري ناراحتي كمتري براي اسب ايجاد مي كند ، برخي از كارشناسان عقيده دارند كه با آلوده ساختن اسب از طريق بين پوستي مي توان حيوان را در برابر شكل خطرناك بيماري ايمن ساخت.